Komary są nie tylko irytujące, ale także mogą być niebezpieczne, ponieważ przenoszą choroby, takie jak malaria, denga czy zika. Jednak nie wszyscy z nas są równie często 'atakowani’ przez komary. Dlaczego? Co sprawia, że pewni ludzie są bardziej atrakcyjni dla komarów niż inni? W niniejszym artykule przyjrzymy się naukowym odkryciom na temat tego, jak komary wybierają swoje ofiary.
1. Dwutlenek węgla
a) Jak komary wykrywają dwutlenek węgla?
Komary są wyjątkowo wrażliwe na dwutlenek węgla (CO2), który wydobywamy podczas oddychania. Posiadają one specjalne receptory na czułkach, które pozwala im wykryć CO2 nawet z odległości kilkudziesięciu metrów.
b) Dlaczego CO2 jest ważny?
Dwutlenek węgla jest jednym z głównych sygnałów, które wskazują komarom, że potencjalna ofiara jest w pobliżu. Osoby, które produkują więcej CO2, takie jak dorośli czy osoby z większym wysiłkiem fizycznym, są częściej gryzione przez komary.
2. Ciepło
a) Wykrywanie ciepła
Poza CO2, komary są także przyciągane przez ciepło naszego ciała. Umożliwiają im to termoreceptory, które mają na czułkach.
b) Znaczenie ciepła
Ciepło ciała wskazuje komarom, gdzie dokładnie znajduje się źródło krwi, której potrzebują do rozmnażania.
3. Chemikalia skórne
a) Składniki potu
Nasz pot zawiera wiele substancji chemicznych, które mogą przyciągać komary. Niektóre z tych substancji to m.in. kwas mlekowy, amoniak czy kwas octowy. Różne osoby produkują te składniki w różnych ilościach, co może tłumaczyć, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej atrakcyjni dla komarów niż inni.
b) Mikrobiom skóry
Mikrobiom to zbiorowość wszystkich mikroorganizmów żyjących na naszej skórze. Badania wykazały, że różnorodność i typ bakterii na naszej skórze mogą wpływać na to, jak bardzo jesteśmy atrakcyjni dla komarów.
4. Kolor ubrań
Choć może się to wydawać zaskakujące, kolor ubrań może wpływać na to, jak bardzo jesteśmy atrakcyjni dla komarów. Komary korzystają z wizji, aby znaleźć ofiary, a ciemne kolory, takie jak czarny czy czerwony, mogą je przyciągać.
5. Ciąża
Badania wykazały, że kobiety w ciąży są częściej gryzione przez komary. Może to wynikać z faktu, że kobiety w ciąży wydzielają więcej CO2 oraz mają wyższą średnią temperaturę ciała.
Istnieje wiele czynników wpływających na to, jak bardzo jesteśmy atrakcyjni dla komarów. Od chemicznych składników naszej skóry, przez ciepło i CO2, aż po kolor naszych ubrań. Zrozumienie tych mechanizmów może pomóc w opracowywaniu skuteczniejszych metod zapobiegania ugryzieniom i chorobom przenoszonym przez komary.
6. Grupa krwi
a) Rola grupy krwi
Niewielkie badania sugerują, że komary mogą preferować pewne grupy krwi. Osoby z grupą krwi 0 miały być bardziej atrakcyjne dla komarów niż osoby z grupą krwi A lub B.
b) Mechanizm działania
Nie jest jeszcze dokładnie jasne, jak komary rozpoznają grupę krwi człowieka. Spekuluje się, że pewne chemikalia wydzielane przez skórę mogą zawierać wskazówki dotyczące naszej grupy krwi, które przyciągają komary.
7. Napoje alkoholowe
a) Alkohol a przyciąganie komarów
Zauważono, że spożycie alkoholu, zwłaszcza piwa, może zwiększać atrakcyjność dla komarów.
b) Dlaczego alkohol przyciąga komary?
Spożywanie alkoholu może prowadzić do zwiększenia wydzielania pewnych substancji przez skórę lub może wpływać na ilość CO2, którą wydzielamy. Te zmiany mogą czynić nas bardziej atrakcyjnymi dla komarów.
8. Perfumy i kosmetyki
a) Zapachy przyciągające komary
Niektóre zapachy, zwłaszcza te słodkie i kwiatowe, mogą przyciągać komary. Dlatego osoby używające pewnych perfum czy kosmetyków mogą zauważyć, że są częściej gryzione.
b) Zapachy odstraszające komary
Z drugiej strony istnieją też zapachy, które odstraszają komary, takie jak cytryna, eukaliptus czy lawenda. Dlatego stosowanie odpowiednich olejków eterycznych może pomóc w ochronie przed komarami.
9. Ruch i dźwięk
a) Ruch jako sygnał
Szybkie ruchy mogą przyciągać uwagę komarów. Są one przyzwyczajone do śledzenia ruchomych obiektów, które mogą być potencjalnym źródłem pożywienia.
b) Dźwięk i wibracje
Chociaż komary nie są szczególnie wrażliwe na dźwięki, mogą reagować na niskie wibracje, które są związane z ruchem ofiary.
Istnieje wiele różnych czynników wpływających na to, jak bardzo jesteśmy atrakcyjni dla komarów. Choć nie możemy kontrolować wszystkich z tych czynników, zrozumienie ich może pomóc nam w wyborze odpowiednich metod ochrony przed komarami. Ostatecznym celem jest nie tylko uniknięcie nieprzyjemnych ugryzień, ale także ochrona przed chorobami, które komary mogą przenosić.
10. Wilgotność i środowisko
a) Wilgotność powietrza
Komary preferują wilgotne środowisko, ponieważ to w takich warunkach składają jaja. Wysoka wilgotność powietrza może zwiększać atrakcyjność potencjalnej ofiary dla komara, ponieważ ułatwia mu to namierzenie źródła ciepła i CO2.
b) Stawiające ciało
Wysoka wilgotność może także wpływać na to, jak nasze ciało reaguje na otoczenie. Pot może pozostawać na skórze dłużej w bardziej wilgotnych warunkach, co z kolei przyciąga komary.
11. Stosowane środki ochronne
a) Repelenty
Istnieje wiele repelentów dostępnych na rynku, które skutecznie odstraszają komary. Najbardziej rozpoznawalnym składnikiem jest DEET, ale istnieją też inne, naturalne alternatywy.
b) Światło UV
Lampy UV przyciągają komary i inne owady, dzięki czemu mogą być skuteczne w zmniejszaniu liczby komarów w określonej przestrzeni, szczególnie kiedy połączone są z siatką elektryczną, która zabija przyciągnięte owady.
12. Genetyka
a) Indywidualna atrakcyjność
Niektóre badania sugerują, że predyspozycje genetyczne mogą wpływać na to, jak bardzo jesteśmy atrakcyjni dla komarów. Chociaż mechanizm tego zjawiska nie jest jeszcze w pełni zrozumiały, może to być kombinacja genów wpływających na skład chemiczny naszej skóry oraz potu.
b) Badania nad genetyką komarów
Naukowcy badają również genetykę komarów, aby zrozumieć, jakie geny sprawiają, że pewne komary są bardziej skłonne do gryzienia ludzi. Zrozumienie tego może pomóc w opracowywaniu strategii kontroli populacji komarów.
Za każdym razem, gdy zostajemy ugryzieni przez komara, za tym działaniem stoi cała gama czynników, które determinują naszą atrakcyjność dla tych owadów. Od genetyki, poprzez środowisko, aż po nasze zachowanie i wybory – wszystko to wpływa na to, jak często zostaniemy celem komarów. Znając te czynniki, możemy podjąć świadome decyzje o tym, jak chronić się przed tymi uporczywymi i potencjalnie niebezpiecznymi owadami.
